Kariyer, genel tanımı itibariyle kişilerin iş hayatlarında yer aldıkları pozisyonların tümü ve geldikleri noktadır. Eğitim hayatımız boyunca iyi bir kariyer sahibi olmak için kendimizi geliştirdiğimiz bu tanım, hayatımızı sosyal ve kişisel yönden en iyi şekilde sürdürebilmemiz için hedeflerimizin temel taşı olma niteliğini taşıyor. Unutulmaması gerekir ki, erken yapmanın daha avantajlı olmasıyla birlikte kariyer planlaması her yaşta yapılabilmekte.
İleride ne yapmak istediğimizle ilgili olarak aldığımız kararlarda ilgilerimiz, karakterimiz, becerilerimiz gibi kişisel özelliklerimiz rol oynuyor. Tüm bunlara bağlı olarak, kariyer hedefimiz için atacağımız tüm adımların önceden belirlenmesi konusunda da kariyer planlaması devreye giriyor. Öyleyse kariyer planlaması nedir? Sorusunu tüm detaylarıyla ele alalım.
Kariyer Planlaması Nasıl Yapılır?
Kariyer planlaması, yapmak istediğimiz işle ilgili planlamalarımızı zamana yayıp, geleceği düşünerek atacağımız adımlar için çıkardığımız bir harita niteliğindedir. Hâlihazırda bir işte çalışıyor olsak bile bir kariyer planlamamızın olması gereklidir çünkü çeşitli nedenlerden dolayı işimizden ayrılmaya mecbur olduğumuzda yolumuza devam edebilmemiz için bir yol göstericiye ihtiyacımız olacaktır. İsteklerimizi, yeteneklerimizi, hayallerimizi temel alarak titizlikle yaptığımız bu planlama; zaman kaybı ve hayal kırıklığı gibi olumsuz etkenlerin önüne geçebilecek bir güvencedir.
Peki, kariyer planlaması nasıl yapılır? Kariyer planlaması yaparken takip edeceğimiz belli başlı adımlar vardır. Bu adımları bilmek bize büyük oranda fayda sağlayacaktır.
Karar verme
Nereye, hangi amaca ulaşmak istiyoruz? Ne kadar süre içerisinde ulaşmak istiyoruz? Bu soruların yanıtlarına yönelik verilen kararlar yapacağınız yolculuğun, atacağınızın adımın temelini oluşturacaktır. Buna bağlı olarak kendinize her zaman ikinci bir plan çıkarmanızda da fayda vardır çünkü elinizde olmayan nedenlerden dolayı farklı bir yoldan gitmeniz de gerekebilir.
Araştırma yapma
Verdiğiniz kararlar neticesinde bu kararların mantığa uygunluğunu saptamak için belirlediğiniz yolu, sektörü araştırın. Sektörün getirisi nedir, ne kadar fedakârlık yapmanız gerekiyor bu gibi etkenleri mantık süzgecinden geçirmelisiniz. Tabi bu sadece sektöre değil size de bağlı. Kendinize en uygun yolu seçmeniz sonrasında hayal kırıklığı yaşamamanız açısından kendinizi tanımaktan geçiyor.
Kendini tanıma
Karakterinizin en güçlü ve en zayıf yönleri nelerdir sorusunu değerlendirin. Yalnız değerlendirirken objektif ve gerçekçi olmaya özen gösterin çünkü bunu yaparken tarafsız olmamız her zaman kolay olmamakla birlikte kendimize acımasız davrandığımız da olabiliyor. O yüzden örnekler üzerinden giderek kendi karakterinizi analiz edin. Bu, kariyer planlama yolunda kendinize uygun en sağlam adımları atmanızı sağlayacaktır.
Harekete geçme
Kafamızdaki planı belirledik, kendi yönlerimizi ortaya çıkardık. Sıra geldi tüm bu kararları uygulama noktasına geçmeye. Öncelikle sektörle ilgili güvenilir ve öncü kaynaklardan araştırma yaparak bilgi toplayabilir, sektörde yer alan kişilerle konuşabilirsiniz. Bunun için bir kariyer planlama danışmanı ile görüşebilir, bu konuda tecrübeli olan bu insanlardan destek alabilirsiniz. Bu şekilde hem ilk adımınızı atmış olacak hem de ilerleme stratejinizin şekillerini kafanızda yavaş yavaş çizmeye başlayacaksınız.
Gözden geçirme
Çıktığınız bu yolda düzenli aralıklarla haritanızı gözden geçirmek hem ne kadar ilerlediğinizi görerek motive olmanıza hem de gözden kaçırdığınız bazı detayları önceden fark ederek müdahale edebilmenize olanak sağlar. Edindiğiniz yeni bilgi ve stratejileri de daha sonra planlamanıza ekleyerek, planlamanızı bu yolla güncelleyebilirsiniz.
Kariyer Planlaması Yapılırken Yapılan Hatalar
- Zamana yaymadan, acele ederek hemen sonuç almayı beklemek. Bunun aksine kariyer planlaması sabırla eş değer bir süreçtir. Adımlarımızı sağlam atmalı, sağlam temelli bir gelecek inşa etmeliyiz.
- Kendimize güvenmemek. Yeteneklerimize ve yapabileceklerimize inanmamak bizi yavaşlatarak daha başlamadığımız işleri zihnimizde bitirerek birçok fırsatı kaçırmamıza neden olacaktır.
- Destek almadan bireysel olarak ilerlemeye çalışmak. Bu konuda tecrübeli, görmüş geçirmiş sayılabilecek kişilerden destek almak yanlış stratejiler belirleyerek zaman kaybetmemizin önüne geçecektir.
- Emin olmadan adım atmak. Süreç içerisinde ilerleme kaydetmemizi engelleyeceği gibi hem kendimize hem de geleceğe olan inancımızı düşürecektir. Bunun yerine tam anlamıyla içimize sinen, mantığımıza uygun kararı verdikten sonra harekete geçmeliyiz.
- Çözümlere değil, sorunlara odaklanmak. Bu uzun süreç içerisinde elbette sorunlarla karşılaşacağız ancak onları sorun yapan karşımıza çıkmaları değil; üstlerine çok fazla düşünüp çözüme ulaşmamızı engelleyici boyuta getirmemizdir.
- Güvenli maddi destek sağlamadan karar vermeye çalışmak. Kısa dönemli maddi ihtiyaçlarımızı göz önünde bulundurarak plan yapmak yanlıştır. Bu sürecin uzun olduğunu unutmamalı, zamana yayarak sağlam maddi altyapı oluşturmalıyız.