Dolaysız vergi türlerinden biri olan gelir vergisi, şahıs işletmelerinin bir dönemde elde ettiği kâr üzerinden ödediği vergilerdir. Gelir Vergisi Beyannamesi ile ödenen bu vergi, 2 eşit taksitle ödenmektedir. İlk taksitler Mart ayı sonuna kadar, ikinci taksitler ise Temmuz ayı sonunda tahsil edilmektedir. Ayrıca gelir vergisi dilimleri ve oranları her yıl yapılan güncellemelerden dolayı farklılık gösterir.
Gelir Vergisi Oranları
Güncel olarak uygulanan gelir vergisi oranları aşağıdaki gibidir;
- 18 bin TL’ye kadar – yüzde 15
- 40 bin TL’ye kadar – yüzde 20
- 98 bin TL’ye kadar – yüzde 27
- 98 bin TL ve daha fazlası – yüzde 35
Gelir vergisine konu olan kalemler ise şu şekilde sıralanmaktadır;
- Menkul sermaye iratları
- Ücretler
- Zirai kazançlar
- Ticari kazançlar
- Serbest meslek kazançları
- Gayrimenkul sermaye iratları
- Diğer kazanç ve iratlar
Kimler Gelir Vergisi Öder?
Gelir vergisi nedir sorusunun yanıtları bu şekilde verilirken, aşağıdaki grupta yer alanlar 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre bu vergiyi ödemek durumundadır;
- Bir takvim yılı içerisinde Türkiye’de devamlı bir şekilde 6 aydan fazla kalanlar
- Türkiye’de yerleşmiş olanlar
Yukarıda sıralanan mükellefler ile beraber Türkiye’deki resmi daire ve işletmelerde işleri dolayısıyla farklı ülkelere yerleşen Türk vatandaşlarından da gelir vergisi alınmaktadır. Yani Türkiye dışında ve içinde kişilerin elde ettiği kazanç ve iratlar üzerinden vergi uygulanır. Ancak ikametgâhı Türkiye’de bulunmayan gerçek kişiler, dar mükelleftir. Bu kişilerden sadece Türkiye içinde elde ettikleri kazançlar üzerinden vergi tahsil edilir.
Gelir Vergisi Oranı Hangi Kazanca Göre Belirlenir?
Çalışanların maaş bordrosunda yer alan ‘kümülatif gelir vergisi’ başlığında gösterilen tutar üzerinden gelir vergisi kesilmektedir. İlgili tutar çalışanların brüt maaşı olmamakla beraber esas gelir, brüt üzerinden işsizlik sigortası fonundaki işçi payının ve SGK işçi payının düşürülmesinden sonra kalan tutardır.
Gelir Vergisi Nereye Ödenir?
Mükellefler her Mart ayının 25’ine kadar vergi dairelerine ödenmelidir. Beyanname ile beraber iş yerinin bağlı olduğu vergi dairesine ödenen bu ücretler ayrıca bankalar aracılığıyla da ödenebilmektedir.
Gelir Vergisi Beyannamesi temin etmek isteyen mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi web sitesine giriş yaparak buradan gerekli süreci yönetebilir. Ancak e-beyanname uygulaması kullanılıyorsa, beyannameler elektronik ortamdan teslim etme süresinin son günü saat 24:00’a kadar gönderilebilir.