Asliye Hukuk Mahkemeleri ya da aile tarafından verilen karar doğrultusunda, herhangi bir suça sürüklenmiş olan çocukların yeniden suça karışmaması için desteklenmesi amacıyla alınan tedbirlere danışmanlık tedbiri adı verilir. Bu karar, çocuk ailesinin yanındayken uygulanabilir. Ya da yurtta kalan çocuklar için de uygulanabilmektedir. Öte yandan danışmanlık tedbiri kararı yalnızca çocuk için değil, ailesinin de detaylı bir şekilde bilgilendirilmesi sürecini kapsamaktadır.
Danışmanlık Tedbiri Neleri Kapsıyor?
Çocuğun gelişimsel özelliklerinin tamamı, danışmanlık tedbirini kapsamaktadır. Psikolojik danışmanlar ya da psikolog tarafından desteklenen çocuk ilk aşamada psikososyal olarak incelenmektedir. Bu süreçte olumsuz çevrenin her türlü dezavantajlarından soyutlanmaya çalışılmaktadır. O halde danışmanlık tedbiri nedir sorusuyla ilgili olarak, çocuğun çevresinde gelişen tüm negatif durumlarda gerekli olan tedbirlerin alınması sürecidir, yanıtı verilebilir.
Bazen çocuk hakkında bu tür tedbirler alınmayabilir ancak psikososyal ve zihinsel olarak çocuğu ilgilendiren bu durum, eğitim konusunda yaşanan sorunların çözümü için de çok önemlidir. Yine bu aşamada çözüm amaçlı birçok önlem alınmalıdır. Çocuğun herhangi bir suça karışma ihtimali her zaman göz önünde bulundurulmalı ve okuldaki başarısızlığı da yakından takip edilmelidir. Öte yandan meslek kazanma anlamında da çocuklara her türlü desteğin sağlanması önemlidir.
Hakkında danışmanlık tedbiri kararı alınan çocuklar genelde aşağıdaki problemlerle karşılaşmaktadır;
- Şiddete başvurma
- Zararlı madde kullanma
- Saldırgan davranışlar
- Cinsel istismar
Çocukların suça karışma sürecini ayrıca ‘göç’ kavramı da olumsuz yönde etkilemektedir. Çünkü göç ile farklı bir kente yerleşen ailelerin çocukları, genel bir uyum sorunu yaşar. Bu durumda karşısındaki suç unsurlarına karşı savunmasız olan çocuğun karşılaşacağı problemler için danışmanlık tedbiri kararı alınmaktadır.
Danışmanlık Tedbirini Kimler Uygular?
Bu tedbir, Asliye Hukuk Mahkemelerinin yönlendirmesiyle beraber Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve buna bağlı birimler tarafından uygulanmaktadır. Ayrıca danışmanlık tedbirini direkt olarak sosyal çalışmacılar, psikologlar ve psikolojik danışmanlar uygulayabilmektedir. Bakanlıkta görev alan sosyal hizmet uzmanı, psikolog ve danışmanların yanı sıra Milli Eğitim Bakanlığı’nda görev yapan rehber öğretmenler ve danışmanlar bu tedbiri uygulamakla yükümlüdür.
Danışmanlık Tedbiri Nasıl Uygulanır?
İlgili mahkemenin karar alması ve kişilere tebliğ edilmesinin ardından hızlıca tedbir durumu uygulanmak zorundadır. Ayrıca suça sürüklenmiş olan çocukların aileleriyle de gerekli iş birliği sağlanmalıdır. Suça karışan çocuğun cezaevinde olması durumunda buradaki yetkili kişilerle iş birliği yapılmalıdır.
Danışmanlık tedbiri sürecinde ilk olarak aile hakkındaki veriler toplanmaktadır. Yine bu süreçte aileyle tanışmalı ve aileye görevleri anlatılmalıdır. Aynı durum çocuk için de geçerlidir. Eğitim süreci devam eden çocuğun okul yetkilileri ve öğretmenleriyle de gerekli görüşme süreci başlatılmalıdır. Öte yandan aileye bu tedbirin bir mahkeme kararı olduğu ve mutlaka uyulması gerektiği de aktarılmalıdır.
3 ayda bir rapor haline getirilen bu tedbir daha sonra mahkemeye sunulmaktadır. Raporların sunulduğu dönemde alınması gereken ek tedbirler var ise bu durumlar da uzmanlarla görüşülmelidir. Danışmanın elde ettiği bilgi ve gözlemler tamamen gizlilik içerisinde muhafaza edilmelidir. Son olarak danışmanlık tedbirinin uygulanması sürecinde çocuğa yönelik farklı bir suç tespit edilirse hızlı bir şekilde savcılığa ya da güvenlik birimlerine suç duyurusunda bulunulmalıdır.
Danışmanlık Tedbiri Konuları Nelerdir?
Çocukların gelişimini tehdit eden sorunlarla karşılaşıldığında yapılacak başvurularla beraber hızlı bir şekilde danışmanlık tedbiri alınmalıdır. Milli Eğitim Bakanlığı bu konuda danışmanlık tedbirinin konularını da belirleyerek kamuoyu ile paylaşmıştır. Söz konusu kitapta koruyucu ve destekleyici tedbirlerin yanı sıra hukuksal dayanaklar da açıklanmıştır. Bu hak ayrıca korunma ihtiyacı olan çocuklara verilmekle beraber mağdur çocuklar, suça sürüklenen çocuklar, tanık çocuklar ile istismar edilmiş olan çocuklara verilmektedir.